Urukiko rwo muri Uganda rwakatiye umugabo w’imyaka 24 gufungwa imyaka itandatu kubera gutuka perezida n’umuryango we abinyujije muri videwo yatangaje ku rubuga nkoranyambaga rwa TikTok.
Edward Awebwa yarezwe gukoresha imvugo y’urwango no gukwirakwiza "amakuru ayobya ndetse aharabika" Perezida Yoweri Museveni, umugore we Janet Museveni n’umuhungu we Muhoozi Kainerugaba, akaba ari n’umugaba mukuru w’ingabo.
Urukiko rwanumvise ko Awebwa yatangaje amakuru yo gutukana – avuga ko hazabaho kuzamura imisoro ku butegetsi bwa Perezida Museveni.
Yari yemeye icyaha anasaba imbabazi.
Umucamanza ukuriye iburanisha yavuze ko nubwo yari yasabye imbabazi, yagaragaje ko aticuza ibikorwa bye, ndetse ko amagambo yakoresheje muri videwo yari "nyandagazi cyane".
Umucamanza Stella Maris Amabilis yagize ati: "Uregwa akwiye igihano kizatuma yigira ku hahise he kugira ngo ubutaha azubahe perezida, umugore wa perezida n’umuhungu wa perezida."
Yakatiwe gufungwa imyaka itandatu kuri buri kirego mu birego bine aregwa, yitezwe kubihanirwa icyarimwe imyaka itandatu.
Imiryango iharanira uburenganzira ikunze kwamagana abategetsi ba Uganda ibashinja guhonyora uburenganzira bwa muntu n’ubwisanzure bwo kuvuga icyo umuntu atekereza.
Mu 2022, umwanditsi watsindiye ibihembo w’Umunya-Uganda, Kakwenza Rukirabashaija, yarezwe ibirego bibiri by’"imvugo itukana", nyuma y’amagambo adashimishije yavuze kuri perezida no ku muhungu we kuri Twitter, ubu isigaye yitwa X.
Yahungiye mu Budage nyuma yo gufungwa ukwezi, avuga ko yakorewe iyicarubozo igihe yari afunze.
Impirimbanyi akaba n’umwanditsi Stella Nyanzi, na we uba mu buhungiro, mbere yari yarafunzwe nyuma yuko atangaje umuvugo unenga Museveni.
Perezida Museveni ari ku butegetsi kuva mu mwaka wa 1986 – bivuze ko yabugezeho Awebwa asigaje imyaka 14 ngo avuke.
Mu 2022, yashyize umukono ku itegeko ku guhashya imvugo y’urwango. Imiryango iharanira uburenganzira yararinenze ivuga ko rigamije guhagarika ubwisanzure bwo kuvuga icyo umuntu atekereza ku mbuga za internet.
Mu mwaka ushize, urukiko rushinzwe kurinda iremezo ry’itegekonshinga rwanzuye ko igika cyo mu itegeko rihana "imvugo itukana" kinyuranyije n’itegekonshinga.
Umunyamategeko ku burenganzira bwa muntu w’Umunya-Uganda, Michael Aboneka, yavuze ko Awebwa yarezwe hashingiwe kuri iryo tegeko ryagutse, avuga ko abanyamategeko bagihatana na ryo mu rukiko kuko "ntirisobanutse".
Uwo munyamategeko yabwiye ikiganiro BBC Newsday ko perezida n’umuryango we bakwiye kwitega kunengwa "ku mfuruka iyo ari yo yose".
Yagize ati: "Keretse niba barimo kuvuga ko igihe cyose bazata muri yombi buri Munya-Uganda wese ubanenze."
BBC
/B_ART_COM>