Komanda wo ku rwego rwo hejuru w’ingabo za Ukraine yavuze ko abasirikare b’iki gihugu barimo kugenzura ubuso bwa kilometero kare 1,000 z’ubutaka bw’Uburusiya, mu gihe barimo gutsinsura mu gitero cya mbere kinini cyambukiranya umupaka bagabye kuva Uburusiya bwashoza intambara isesuye kuri Ukraine imaze imyaka ibiri n’igice.
Komanda Oleksandr Syrskyi, w’ipeti rya Koloneli Jenerali akaba n’umugaba mukuru w’ingabo za Ukraine, yavuze ko Ukraine ikomeje "gukora igitero mu karere ka Kursk" nyuma y’iminsi irindwi gitangiye.
Perezida wa Ukraine Volodymyr Zelensky yavuze ko Uburusiya bwazaniye intambara abandi kandi ko ubu irimo gusubira mu Burusiya.
Ariko Perezida w’Uburusiya Vladimir Putin yavuze ko icyo gitero ari "ubushotoranyi bukomeye" ndetse ategeka ingabo z’Uburusiya "kwirukana umwanzi ku butaka bwacu".
Umubare ukomeje kwiyongera w’abantu bahungishijwe bakurwa muri ako karere ko mu burengerazuba bw’Uburusiya bajyanwa ahatekanye, naho abandi bantu 59,000 basabwe kuhava.
Guverineri w’ako karere yavuze ko ibyaro 28 byo muri ako karere byigaruriwe n’ingabo za Ukraine, kandi ko abasivile 12 bishwe ndetse ko "ibintu bikomeje kugorana".
Ingabo za Ukraine zagabye icyo gitero gitunguranye ku wa kabiri w’icyumweru gishize, zitera intambwe igera kuri kilometero 30 imbere mu Burusiya.
Icyo gitero kivugwa ko cyongereye ishyaka (umurava) ku ruhande rwa Ukraine, ariko abasesenguzi bamwe bavuga ko uyu muvuno uzanye ibyago bishya kuri Ukraine.
Umusirikare wo ku rwego rwo hejuru wo mu ngabo z’Ubwongereza, wasabye ko atatangazwa izina, yabwiye BBC ko hari ibyago ko Uburusiya buzarakazwa cyane n’iki gitero kuburyo bushobora kongera ibitero byabwo ku baturage b’abasivile ba Ukraine no ku bikorwa-remezo byayo.
’Igikorwa cy’ingenzi ni ukwirukana umwanzi’
Mu magambo ye yatangajwe kuri televiziyo y’igihugu, ku wa mbere Perezida Putin yagize ati: "Imwe mu ntego zigaragara z’umwanzi ni ukubiba amacakubiri, umwiryane, gutera abantu ubwoba, gusenya ubumwe bwa sosiyete y’Uburusiya."
Yabwiye inama y’abategetsi ati: "Igikorwa cy’ingenzi, birumvikana, kuri minisiteri y’ingabo ni ukwirukana umwanzi akava ku butaka bwacu."
Guverineri w’ako karere yavuze ko abantu 121,000 bahungishijwe bakurwa mu ngo zabo. Yabwiye Putin ko Abarusiya hafi 2,000 bakiri mu duce twigaruriwe n’ingabo za Ukraine muri ako karere.
Yamubwiye ati: "Nta kintu na kimwe tuzi ku byababayeho."
Yaburiye abantu ngo bikinge ibisasu bya misile mu byumba bidafite amadirishya kandi bifite inkuta zikomeye.
Mu karere ka Belgorod, gaturanye n’akarere ka Kursk, abantu bagera hafi ku 11,000 na bo bashishikarijwe kuhava, mu gihe Guverineri Vyacheslav Gladkov yabwiye abatuye mu gace ka Krasnaya Yaruga ko barimo kwimurwa kubera "igikorwa cy’umwanzi cyo ku mupaka".
Na we yababuriye nk’uko ku bijyanye no kwirinda ibisasu bya misile, asaba abantu kwikinga mu bice byo munsi by’inzu.
’Intambara ubu irimo kujya iwabo’
Mu ijambo rye ageza ku gihugu buri joro, Perezida Zelensky yemeye icyo gitero, agira ati: "Uburusiya bugomba guhatirwa gutanga amahoro niba Putin ashaka cyane kurwana."
Zelensky yongeyeho ati: "Uburusiya bwazanye intambara ku bandi, ubu irimo kujya iwabo. Buri gihe Ukraine yashatse amahoro gusa, kandi rwose tuzatuma habaho amahoro."
Abategetsi bo muri Ukraine bavuze ko abasirikare babarirwa mu bihumbi b’icyo gihugu bari muri icyo gitero, abo bakaba baruta kure ibyari byatangajwe mbere n’abarinda umupaka b’Uburusiya ko ari igitero gito.
Umutegetsi yabwiye ibiro ntaramakuru AFP ko intego yabo ari "kwica benshi bashoboka no guhungabanya uko ibintu bimeze mu Burusiya".
Avugana n’ikiganiro Newshour cya BBC, Kurt Volker, wahoze ari ambasaderi w’Amerika mu muryango wo gutabarana w’Uburayi n’Amerika (OTAN), yavuze ko iki gitero cya Ukraine gishobora kugira ingaruka za politike kuri Perezida Putin imbere mu gihugu.
Yavuze ko igitero cya Ukraine ku butaka bw’Uburusiya cyabaye "kubera Perezida Putin n’uburyo ayoboyemo iyi ntambara".
Volker ati: "Ibyo ntibiri buce mu rihumye indobanure [abakomeye] zo mu Burusiya. Ntibiri buce mu rihumye abaturage. Putin yateje ibitero ku butaka bw’Uburusiya ubwabwo none birimo kuba ngombwa ko abantu bahungishwa. Icyo ni ikintu gikomeye."
BBC
