Covid-19: Ni ibihe bihugu bya Africa byatangiye gukingira?

Africa imaze kugira abantu barenga 100,000 bishwe na coronavirus, ubu hari impungenge zo gutinda kugerwaho n’urukingo no gukingira abantu.

Turebe ku biri kuba muri gahunda yo gukingira kuri uyu mugabane.

Ibihugu bya Africa biri kubona inkingo gute ?

Ku isi ibihugu hafi ya byose ubu birashaka inkingo, gusa ibihugu bya Africa ntabwo bishoboye guhatana n’ibikize ku isoko ryo kuzigura n’abazikoze.

"Ni ibintu bibogamye cyane kuba ibihugu bigeramiwe bya Africa bigomba gutegereza inkingo, mu gihe mu bihugu bikize n’abadafite ibyago bibanza gukingirwa" - ni ibivugwa na Matshidiso Moeti ukuriye WHO/OMS muri Africa.

Ibihugu bya Africa bimaze kubona inkingo ni izo byaguze ku bazikora, cyangwa se ni impano byahawe n’ibihugu nk’Ubushinwa, Uburusiya, Ubuhinde cyangwa Emira zunze ubumwe z’Abarabu (UAE).

Ibihugu bya Africa byizeye gusa kubona inkingo nyinshi mu migambi mpuzamahanga cyangwa mu muryango w’Ubumwe bwa Africa.

Umwe muri yo ni Covax initiative, aho ibihugu byakusanyije amafaranga ngo hakorwe inkingo nyinshi hagamijwe ko abantu benshi ku isi zibageraho.

OMS/WHO yizeye ko ibihugu bya Africa bitangira kugerwaho n’inkingo zo muri iyo gahunda mu mpera z’uku kwezi, doze miliyoni 90 z’ibanze byitezwe ko zikingira 3% by’abatuye Africa.

Izo zizakingira abantu bakeneye gukingirwa cyane, harimo abakozi bo kwa muganga n’abandi bo mu byiciro bifite ibyago byo kwibasirwa.

Ikiciro cya nyuma cya Covax kizatanga doze miliyoni 600 kuri Africa, izi zizashobora gukingira nibura 20% by’abatuye uyu mugabane kugera mu mpera za 2021.

Gusa Nkengasong ukuriye Africa Centres for Disease Control and Prevention (CDC), avuga ko izi nkingo atari zo "zizavana iki cyorezo" muri Africa.

Avuga ko hazakenerwa nibura gukingira 60% by’abatuye Africa, mu gihe intego yabo uyu mwaka ari 35%.

Zimbabwe yatangiye gukingira ikoresheje urukingo yahawe nk’impano na leta y’Ubushinwa

Hari kandi umugambi w’ubumwe bwa Africa wo kugeza inkingo ku bihugu 55 byose bigize uwo muryango.

Ikigo cy’itumanaho kiri henshi muri Africa, MTN, cyatanze inkunga ya miliyoni $25 muri uwo mugambi yo kugura doze miliyoni zirindwi z’inkingo zo gutera abakozi bo mu nzego z’ubuzima.

CDC ivuga ko doze miliyoni imwe za mbere zaguzwe muri iyi nkunga ya MTN zizagera mu bihugu bigera kuri 20 bya Africa mu mpera z’uku kwezi kwa kabiri.

Gusa kugeza ubu ntiharamenyekana ibihugu izi doze zizahabwa.

Ni ibihe bihugu bya Africa byatangiye gukingira ?

Bimwe mu bihugu bya Africa byatagniye gukingira mu gihe kigera ku kwezi gishize, gusa ibyinshi ntibiratangira kuko bitarabona urukingo.

Muri Africa ya ruguru, ibi nibyo bihugu ubu biri gukingira (n’inkingo biri gutanga):

  • Morocco (AstraZeneca and Sinopharm)
  • Algeria (Sputnik V)
  • Egypt (Sinopharm)

Muri Africa yo munsi ya Sahara, ibihugu biri gukingira:

  • South Africa (Johnson & Johnson)
  • Seychelles (Sinopharm na AstraZeneca)
  • Rwanda (havugwa Pfizer na Moderna)
  • Mauritius (AstraZeneca)
  • Zimbabwe (Sinopharm)

Ibindi bihugu nka Senegal na Equatorial Guinea inkingo za Sinopharm nibwo zikihagera ariko ntibaratangira gukingira.

Guinea yakingiye abantu doze 60 gusa z’urukingo rw’Uburusiya rwa Sputnik V - mu buryo bwo kugerageza.

Byagenze bite ku nkingo muri Africa y’Epfo ?

Nicyo gihugu iyi virusi izahaje kurusha ibindi muri Africa, cyatindije gahunda yo gukingiza urukingo rwa AstraZaneca kubera impungenge ku bushobozi bwarwo ku bwoko bushya bwa Covid bwahabonetse.

Batangiye gukingira tariki 17 z’uku kwezi nyuma yo kubona doze 80,000 z’ibanze z’urukingo rwa Johnson & Johson, rwo rutangwa ari doze imwe kandi byabonetse ko rubasha ubwo bwoko bushya.

Perezida Cyril Ramaphosa avuga ko iki gihugu cyamaze gutumiza doze miliyoni icyenda z’uru rukingo.

Uruganda Pfizer narwo rwemeye gutanga doze miliyoni 20, biteganyijwe ko zizagezwa muri icyo gihugu mu mpera z’ukwezi kwa gatatu.

Africa y’Epfo yemeye gutanga nk’impano ku muryango w’Ubumwe bwa Africa doze miliyoni imwe z’urukingo rwa AstraZaneca yari yatumije mu Buhinde, ngo ruhabwe ibindi bihugu byarwifuza.

IZINDI NKURU
Ibitekerezo(0)
Tanga Igitekerezo